Μπορεί ο μεγάλος λευκός καρχαρίας να είναι ο φόβος και ο τρόμος των θαλασσών όμως υπάρχει ένα είδος που τον έχει για… πρωινό. Ο λόγος για τις όρκες, που κυνηγούν σχεδόν πάντα σε αγέλες και ο λευκός καρχαρίας είναι ένα από τα αγαπημένα τους γεύματα.
Όταν οι όρκες κυνηγούν σε αγέλες, δεν υπάρχει κάποιο θήραμα που δεν μπορούν να σκοτώσουν. Αυτό παρατήρησαν επιστήμονες στις ακτές της Νότιας Αφρικής, που μία όρκα μόνη της κατάφερε να παρασύρει έναν μεγάλο λευκό καρχαρία και να τον σκοτώσει, τρώγοντας το νόστιμο και θρεπτικό συκώτι του.
Ο Μεγάλος λευκός καρχαρίας μπορεί να είναι ο μεγαλύτερος φονιάς των ωκεανών, όμως οι όρκες γελάνε μαζί του.
«Όπως προηγουμένως στη Νότια Αφρική, οι όρκες επιδεικνύουν έντονη προτίμηση για την εξαγωγή και την κατανάλωση των πλούσιων σε λιπίδια συκωτιών λευκών καρχαριών – μια εξειδικευμένη διατροφική συμπεριφορά», λέει η θαλάσσια βιολόγος Alison Towner του Πανεπιστημίου της Ρόδου στη Νότια Αφρική.
“Αλλά αυτό που είδαμε ήταν μια όρκα, με το παρατσούκλι Starboard – λόγω του κατεστραμμένου ραχιαίου πτερυγίου του – που έπαιζε μόνη της για να ανατρέψει και να καταναλώσει έναν λευκό καρχαρία μέσα σε ένα εκπληκτικό χρονικό διάστημα δύο λεπτών. Παρατηρήθηκε ο Starboard να κυνηγά έναν 2,5 μέτρων νεαρό λευκός καρχαρίας, που αργότερα κουβαλούσε το συκώτι του καρχαρία στο στόμα του, δίπλα από μια βάρκα».
Οι όρκες σε όλο τον κόσμο κυνηγάνε διαφορετικά είδη θηραμάτων, ανάλογα με το τι είναι διαθέσιμο σε κάθε περιοχή. Όμως πριν από μερικά χρόνια, ένα συγκεκριμένο είδος θηράματος έκανε τους επιστήμονες να μείνουν με το στόμα ανοιχτό. Ο όρκες σκοτώνουν τακτικά μεγάλους λευκούς καρχαρίες, στα ανοιχτά των ακτών της Νότιας Αφρικής και μάλιστα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές στο να τους σκοτώνουν.
Αυτό που ενδιαφέρει τις όρκες είναι ένα και μόνο πράγμα και το παίρνουν με χειρουργική ακρίβεια. Το συκώτι των λευκών καρχαριών είναι τεράστιο και γεμάτο θρεπτικά συστατικά, καθώς αποτελεί αποθήκη για τα λίπη και τα έλαια που συντηρούν τους καρχαρίες στα μεγάλα μεταναστευτικά ταξίδια τους. Οι όρκες το γνωρίζουν και όποτε πέφτουν πάνω σε λευκό καρχαρία, το γλέντι ξεκινά.
Οι καταγραφές των επιθέσεων είναι σπάνιες, καθώς μόνο μερικές ομάδες δύο η περισσοτέρων ορκών έχουν καταγραφεί να κυνηγούν μεγάλους λευκούς καρχαρίες. Ο Starboard συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί και άλλες φορές να κυνηγάει μαζί με τον Port, ένα άλλο αρσενικό, καρχαρίες σε αυτά τα νερά.
Στις 18 Ιουνίου 2023, το Starboard και ο Port εθεάθησαν να κυνηγούν στον κόλπο Mossel, στην νότια ακτή της Νότιας Αφρικής. Οι ερευνητές κινητοποιήθηκαν και ξεκίνησαν με μια βάρκα για να δουν τις δύο όρκες εν δράση. Βρήκαν τις δύο όρκες στο Seal Island, που είναι γνωστή τοποθεσία – κυνηγότοπος όρκας. Ο Port πήγε προς τα βόρεια του νησιού και ο Starboard προς στα νότια.
Όταν ο Starboard βρήκε τον μεγάλο λευκό καρχαρία, του πήρε μόλις δύο λεπτά για να στον σκοτώσει και να πάρει το ηπατικό του βραβείο. Παράλληλα βρέθηκε και άλλο ένα πτώμα μεγάλου λευκού καρχαρία 3.55 μέτρων, που πιθανότατα σκότωσε ο Port, όμως δεν είχαμε καταγραφή για αυτή την επίθεση.
Αν και είναι εκπληκτικό να ανακαλύπτουμε την σύνθετη συμπεριφορά αυτών των τεράστιων αρπακτικών, οι επιστήμονες ανησυχούν για τον αντίκτυπο που έχει στο τοπικό οικοσύστημα. Οι αριθμοί των λευκών καρχαριών μειώνονται από τότε που παρατηρήθηκαν οι πρώτες επιθέσεις από όρκες. Αυτό σημαίνει μεγάλη αύξηση στον αριθμό για τις φώκιες ελέφαντες, που κυνηγούν οι μεγάλοι λευκοί καρχαρίες.
Στην παρούσα φάση δεν είναι γνωστός ο αντίκτυπος στο οικοσύστημα από αυτές τις επιθέσεις. Το σίγουρο είναι πως έχουμε μια ανακατάταξη στους πληθυσμούς πληθώρας ζώων για την περιοχή.
“Πάνω από δύο δεκαετίες ετήσιων επισκέψεων στη Νότια Αφρική, έχω παρατηρήσει τον βαθύ αντίκτυπο που έχουν αυτές οι φάλαινες-δολοφόνοι στον τοπικό πληθυσμό λευκού καρχαρία. Βλέποντας το Starboard να μεταφέρει το συκώτι ενός λευκού καρχαρία μπροστά από το σκάφος μας είναι αξέχαστο”, λέει ο βιολόγος καρχαριών Primo Micarelli του Πανεπιστήμιο της Σιένα στην Ιταλία.
«Παρά το δέος μου για αυτούς τους θηρευτές, ανησυχώ όλο και περισσότερο για την ισορροπία της παράκτιας θαλάσσιας οικολογίας».
Αν περισσότερες όρκες αποκτήσουν αυτές τις διατροφικές συνήθειες, θα επιταχυνθούν οι οικολογικές επιπτώσεις σε αυτόν τον θαλάσσιο βιότοπο.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο African Journal of Marine Science .
