της σελίδας Comunità dei Greci Ortodossi in Venezia,
Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά ο ήρωας του Μακεδονικού Αγώνα, μητροπολίτης Καστορίας Γ. Καραβαγγέλης, συνέχισε την εκκλησιαστική σταδιοδρομία του και την προσφορά του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο μας ως μητροπολίτης Αμάσειας και μετέπειτα πατριαρχικός έξαρχος κεντρώας Ευρώπης, με έδρα τη Βιέννη. Από τη θέση αυτή περιόδευε σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο, κρατώντας πάντα υψηλό το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων σε διάφορες ιστορικές κοινότητες όπως της Βιέννης, της Τεργέστης, του Λιβόρνο αλλά και στην δική μας, την κοινότητα της Βενετίας.
Στο Νέο Αρχείο της Ελλ. Κοινότητος Βενετίας σώζονται επτά έγγραφα που αφορούν τον Γερμανό Καραβαγγέλη, αυτόγραφα του ιδίου και επιστολές, τηλεγραφήματα κ.α.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει μια συκοφαντική επιστολή από τη Βιέννη, 14 μαρτίου 1925, που αποστέλλει ένας αυτοαποκαλύμενος “Φίλος της Ιταλίας” που υπογράφει με το όνομα Platoni – η έρευνα δεν τον έχει ταυτίσει με κάποιο γνωστό πρόσωπο – στον Ιταλό έκτακτο επίτροπο της Ελληνικής Εκκλησίας στη Βενετία, τον γερουσιαστή Tecchio, Commissario Straordinario. Είναι γνωστό σε όσους ασχολούνται με την ιστορία της Ελληνικής Κοινότητας Βενετίας ότι από το 1910 και μέχρι το 1945, οι ιταλικές αρχές είχαν επέμβει στα εσωτερικά της Κοινότητας, και επέβλεπαν τις συνθήκες λειτουργείας της, εκμεταλλευόμενοι οικονομικές δυσκολίες και εσωτερικές διαμάχες των αδελφών.
Ο Platoni φαίνεται να κατηγορεί τον Καραβαγγέλη για προπαγάνδα της Ελληνικής κυβερνήσεως στην Ιταλία και ότι πληρώνεται από την Ελλάδα για να εμποδίζει – άκουσον ακουσον! – την φυσική αφωμίωση των Ελλήνων της Βενετίας από το ιταλικό στοιχείο και την προσχώρησή τους στον ρωμαιοκαθολικισμό.
Δεν αναφέρει ονομαστικά τον Καραβαγγέλη, αλλά αναμφίβολα αναφέρεται σε αυτόν όταν γράφει “Ένας επίσκοπος λεγόμενος Κεντρώας Ευρώπης”.
Ισχυρίζεται ότι ενώ στην Ρόδο, που τελούσε υπό ιταλική κατοχή, οι Ιταλοί έπραξαν το σωστό όταν εμπόδισαν στον εκεί επίσκοπο να έχει οποιαδήποτε σχέση με ξένες χώρες (σ.σ. την Ελλάδα δηλαδή), στην ίδια την Ιταλία επιτρέπουν να υπάρχει ένας Έλληνας κληρικός για να προπαγανδίζει, ενώ – αναφέρει εξωφρενικά και ανιστόρητα – “ποτέ δεν υπήρξε Έλληνας επίσκοπος στη χώρα τούτη”. Από την οποία φράση φαίνεται καθαρά ότι ο συκοφάντης του Καραβαγγέλη αγνοεί παντελώς την λαμπρά ιστορία των Μητροπολιτών Φιλαδελφείας.
Ο αποστολέας, που γράφει σε κακή γαλλική γλώσσα, πρέπει να ήταν Βούλγαρος ή Σλάβος ή Έλληνας, αφού συγχέει το γράμμα ρ με το λατινικό p. Γράφει, π.χ., Pρopagande αντί για propagande, και Phodes αντί για Rhodes.
Τέλος υποδεικνύει στον Ιταλό επίτροπο ότι θα πρέπει να κάνει το καθήκον του ως Ιταλός και να ενημερώσει την κυβέρνηση του σχετικά με τις επικίνδυνες ενέργειες του Καραβαγγέλη, που καλύπτεται μόνο από συστατική επιστολή του Πρόξενου της Ελλάδος.
Το έγγραφο έμεινε μάλλον χωρίς απάντηση, ούτε από μεριάς του Ιταλού επιτρόπου, ούτε από μεριάς του Δεσπότου.
Αυτό άξιζε σε μια τέτοια ημιανώνυμη διαβλητική επιστολή. Παρ’όλα αυτά πρόκειται για πολύτιμη πληροφορία σχετικά με τη δράση του ηρωικού πρώην μητροπολίτη Καστοριάς, που ενέπνευσε και τους Έλληνες της Βενετίας να παραμείνουν Έλληνες και να διασώσουν την εθνική τους συνείδηση σε μία εποχή μαρασμού και αδυναμίας της άλλοτε ακμαίας κοινότητας.
Πηγή: Ψαράς Ιω. Δ., Ο Γερμανός Καραβαγγέλης και η Ορθόδοξη Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας (1924-1935), Θησαυρίσματα / Thesaurismata 14 (1977), 275-287 [Psaras G.D., Ghermanòs Caravanghelis e la Comunità Greco-Ortodossa di Venezia (1924-1935).
