Μια φράση που ειπώθηκε από τον Πλάτωνα για εκείνους τους `σταυρωτές` που συναντάμε στο δρόμο μας, που ζουν για να `κατασπαράζουν` τους άλλους…
Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
«Η πιο πικρή απογοήτευση που νιώθεις είναι όταν προσφέρεις καλοσύνη και σου την ανταποδίδουν με κακία.» είναι η πρώτη φράση που μου ήρθε στο μυαλό, καθώς ξεκινούσα να γράφω κείμενο για τον Πλάτωνα. Στις 17 Ιουνίου 1937, ο καθηγητής πανεπιστημίου Ιωάννης Συκουτρής, κατηγορείται ως άθεος για τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα. Αρχικά, σκεφτόμουν να αναφερθώ σε αυτό το κείμενο, στο «Συμπόσιό» του. Η παραπάνω φράση του, ωστόσο, είχε κυριεύσει τη σκέψη μου ώστε τελικά άλλαξα γνώμη…
Η καλοσύνη, η κακία και η αχαριστία, είναι τρεις έννοιες – κατά κάποιον τρόπο-«αλληλένδετες»… Στο κείμενο που ακολουθεί, εξηγώ τί εννοώ…
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, η οικογένειά μου μού δίδασκε την αρετή της αγάπης και της καλοσύνης. Τη σπουδαιότητα του να κυριεύουν την ψυχή μας τα όμορφα συναισθήματα, μακριά από κακίες και μικροπρέπειες. Μεγαλώνοντας, όμως, “βγαίνοντας” από τη “θαλπωρή” και την ασφάλεια των γονέων, γνωρίζοντας κι αντιμετωπίζοντας ανθρώπους, συνειδητοποίησα ότι δεν έχουμε όλοι μας γαλουχηθεί με τον ίδιο τρόπο. Η “απειλή” του να σε κατασπαράξει η αχαριστία δεν είναι υπερβολή αλλά μια πραγματικότητα.
Και το χειρότερο είναι ότι η αχαριστία, δυστυχώς, δε σταματά στη μη αναγνώριση της προσφοράς σου. Καραδοκούν υποχθόνιοι τρόποι για την εξόντωσή σου…
“Τον αχάριστο άνθρωπο όταν τον καθίσεις στον ώμο σου, θα προσπαθήσει ν’ ανέβει στο κεφάλι σου” έλεγε ο Σαίξπηρ.
Η αλήθεια είναι ότι η ανθρώπινη μικρότητα τρομάζει αντικρίζοντας το πρόσωπό της στον καθρέφτη της καλοσύνης.
Δεν είναι και λίγα τα κορυφαία παραδείγματα στην ιστορία όπου δεσπόζει η ανθρώπινη αχαριστία και προδοσία… Περιπτώσεις; Χριστού, Σωκράτη, δίκαιου Αριστείδη…
Η αγαπημένη μου Γαλλίδα συγγραφέας, Άννα Στάελ, έλεγε ότι η συκοφαντία είναι “η δύναμη των δειλών”…
Η αχαριστία μαζί με τη συκοφαντία, είναι ένα δίδυμο που στοχεύει στη σπίλωση των ενάρετων. Κύριος σκοπός είναι ο υποβιβασμός των “καθαρών”, αγνών ανθρώπων… Είναι απογοητευτικό ότι εν έτει 2018, παρά την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, τις ηλεκτρονικές προόδους, τις διαστημικές κατακτήσεις, ο κώδικας ηθικής παραμένει διαβρωμένος από υποκριτικές συμπεριφορές.
Οι άνθρωποι φοβούνται τη γuμνή αλήθεια και με κάθε τρόπο υψώνουν τείχη γύρω από την πραγματικότητα. Τρομάζουν να αντικρίσουν τον αληθινό τους εαυτό. Η συμπεριφορά τους, ο τρόπος που λειτουργούν, σκέφτονται κι εκφράζονται δεν πηγάζει από τα αισθήματα της καρδιάς τους… Μπορεί να δέχονται την προσφορά της καλοσύνης, αλλά αυτό συμβαίνει όσο εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους… Με την πρώτη ευκαιρία είναι έτοιμοι να “κόψουν το χέρι” εκείνου που τους ευεργέτησε και να τον εξουθενώσουν…
Με τη δική μου “ρομαντική” επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο, ένα ανθρώπινο αύριο, σε ανάλογες περιπτώσεις χαιρεκακίας, συχνά απογοητεύομαι… Το ζήτημα όμως είναι, τα “αγκάθια” της αχαριστίας να μην τραυματίζουν τις καλές προθέσεις και να αντιμετωπίζονται με ανωτερότητα και αξιοπρέπεια…
“Αν κρατάς καλά το λογικό σου όταν τριγύρω σου όλοι τα’χουν χαμένα και σ’εσέ της ταραχής τους ρίχνουν την αιτία…” έγραψε ο Κίπλινγκ στο περίφημο “Αν”…
Aν, λοιπόν, καταφέρνεις να σηκώνεσαι κάθε φορά που κάποιοι σε ρίχνουν, κρατώντας το κεφάλι ψηλά στις αποτυχίες, τότε θα κερδίσεις ό,τι πιο πολύτιμο έχεις… Αυτό που κανένας δεν μπορεί να στο δώσει αλλά και κανένας δεν μπορεί να στο πάρει… Τον αυτοσεβασμό σου… Κι αυτό είναι το “κλειδί” της ευτυχίας για εμένα…
30 από τις κορυφαίες ρήσεις του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου, μαθητή του Σωκράτη και δασκάλου του Αριστοτέλη.
Πλάτων… Ο σπουδαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Ολόκληρο το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί κι έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι και σήμερα. Θεωρείται οικοδόμος της φιλοσοφίας κι εμπνευστής των σπουδαιότερων κοινωνικοπολιτικών οραματισμών.
To σύνολο του έργου του, τον κατατάσσει ανάμεσα στις κορυφαίες προσωπικότητες όλων των εποχών με τη μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με τον δάσκαλο του, Σωκράτη, και τον μαθητή του, Αριστοτέλη.
Και ποιός δεν γνωρίζει την Απολογία του Σωκράτους -μια σχετικά ακριβή καταγραφή της απολογίας του Σωκράτη στη δίκη που τον καταδίκασε σε θάνατο, το Συμπόσιο όπου μιλά για την φύση του έpωτα, ενώ σε δύο μακρούς διαλόγους, την Πολιτεία και τους Νόμους, περιέγραψε την ιδανική πολιτεία.
Ακολουθούν 30 από τις κορυφαίες ρήσεις του…
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει. (Όμοιος τον όμοιο αγαπά κι όμοιος τον όμοιο θέλει.)
Η υπερβολική ελευθερία μοιάζει με υπερβολική δουλεία, αφού αλλάζει και τον πολίτη και την πολιτεία
Φαίνεται πως η υπερβολική ελευθερία μετατρέπεται σε υπερβολική υποδούλωση
Αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά
Ο θεός δεν έχει ευθύνη για τις πράξεις αυτών που έχουν ελευθερία επιλογής
Όπως λένε οι κτίστες, οι μεγάλες πέτρες δεν στέκονται καλά χωρίς τις μικρότερες.
Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το πεπρωμένο του
Ένας που σκέφτεται σωστά είναι καλύτερος από μύριους που δεν σκέφτονται
Όλοι οι πόλεμοι γίνονται για την απόκτηση υλικών αγαθών
O θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός απ’ το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα.
Η τιμιότητα, ως επί το πλείστον, είναι λιγότερο επικερδής από την ατιμία.
Φόβος είναι η ψυχική ταραχή που προκαλείται από την αναμονή του κακού.
Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης.
Εάν ο άνθρωπος λάβει την ορθή παιδεία, μέσα του ξυπνάει σφοδρή η δύναμη και η θέληση να αναπτυχθεί ως το θεϊκότερο και ημερότερο ζώο. Αλλά αν δεν τύχη της καλής και επιμελούς ανατροφής, γίνεται το πιο άγριο απ’ όσα γεννάει η γη.
Δικαιοσύνη σημαίνει ο καθένας να νοιάζεται για τις δουλειές του και να μην αναμιγνύεται στις δουλειές των άλλων.
Δεν υπάρχει πιο ακριβής ένδειξη κακής οργάνωσης της πολιτείας, από την αφθονία γιατρών και νομικών.
Οι σοφοί μιλούν επειδή έχουν κάτι να πουν. Οι ανόητοι μιλούν επειδή πρέπει κάτι να πουν.
Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου.
Το βλάκα μπορείς να τον καταλάβεις από δυο ενδείξεις: μιλάει για πράματα που είναι γι’ αυτόν άχρηστα και εκφράζει γνώμη για κάτι που κανένας δεν τον ρωτάει.
Όταν μιλούν άσχημα για σένα, ζήσε έτσι ώστε κανένας να μην μπορεί να τους πιστέψει.
Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν
Καλύτερα να σε αδικούν παρά να αδικείς
Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε τόσο πολύ, για το τι θα πουν για μας οι πολλοί, αλλά τι θα πει όποιος ξέρει καλά για τα δίκαια και τα άδικα, ο ένας δηλαδή και αυτή θα είναι η αλήθεια.
Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει.
Από όλες τις ηδονές ο έπαινος είναι η πιο γλυκιά.
Η ένωση της ψυχής και του σώματος [η γέννηση] δεν είναι με κανένα τρόπο καλύτερη από το χωρισμό τους
Η ψυχή έρχεται στον Άδη χωρίς να κουβαλάει τίποτε άλλο πέρα από την παιδεία της και την αγωγή της
Η γνώση δημιουργεί ευημερία
Το καλό είναι καλό επειδή αρέσει στους θεούς ή αρέσει στους θεούς επειδή είναι καλό;
Ένας ήρωας γεννιέται ανάμεσα σε 100, ένας σοφός βρίσκεται ανάμεσα σε 1.000, αλλά ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος μπορεί να μην βρεθεί ούτε ανάμεσα σε 100.000.
